In maart van dit jaar schreef ik op deze plek over de problemen die Shell heeft om afstand te nemen van de ‘New Lens’ scenario’s waarin, in 2013 nog, een zéér behoedzaam afscheid van fossiele brandstof werd voorzien, mede omdat “A positive outcome [inzake een reductie van broeikasgassen, D.S.] requires a series of proactive, far-sighted, and co-ordinated national and international policy developments that, to date, seem beyond the bounds of plausibility”. De onrust binnen Shell zal het afgelopen jaar niet minder zijn geworden, met een internationale divestment beweging die dagelijks groeit als een sneeuwbal en tal van andere ontwikkelingen waarmee op termijn een volledig afscheid van de fossiele brandstofsector wordt aangekondigd. De strategie van Shell om in te zetten op gas ten koste van met name de steenkoolsector is op korte termijn zeker nog lucratief, maar daarna is het gedaan met de fossiele sector.

We bevinden ons ondertussen in een revolutionaire, niet langer meer een evolutionaire overgang naar een nieuw energiesysteem. ‘Parijs’ droeg het risico in zich van (weer) vertraging, maar nu dat niet gebeurd is zal Parijs werken als versneller. Voor wie nog twijfelde is het nu duidelijk: je geld moet niet meer in de fossiele hoek zitten. Maar voor veel spelers, waaronder bedrijven, pensioenfondsen en overheden, is het intellectueel blijkbaar nog niet goed mogelijk afstand te nemen van het paradigma van de fossiele brandstof of zich (in het gunstigste geval) iets anders voor te stellen dan een heel geleidelijke, evolutionaire overgang naar een meer duurzaam systeem.

In dit stuk ga ik op zoek naar symptomen en patronen in de omgang van de Amsterdamse haven met de transitie weg van de fossiele economie. Lees verder →

Scenario-ontwikkeling is simpel. Standaard recept: doe een PESTEL analyse; identificeer de belangrijkste drijvende krachten die de wereld van morgen zullen bepalen; kies de twee drijvende krachten die zowel het belangrijkst als het meest onzeker zijn; maak een assenkruis met die twee krachten op de x- en y-as; verzin vier sexy namen voor de vier kwadranten die door dit assenkruis worden gedefinieerd: klaar![1]

Lees verder →

“Evaluatie is het verzamelen, interpreteren en presenteren van informatie teneinde de waarde van een resultaat of proces te bepalen.” Aldus Wikipedia. Het gaat hier dus om waardebepaling, het vellen van een oordeel na het boven water halen van de feiten. De criteria voor dat oordeel zijn bekend: we kijken naar effectiviteit of impact, naar efficiency, naar duurzaamheid etc. De rationale voor het doen van evaluaties is het afleggen van verantwoording (‘accountability’) en het leren van lessen voor de toekomst. Laten we het afleggen van verantwoording voor dit moment even terzijde laten, ook al wordt dat aspect in veel evaluaties een dominante kracht, vaak gedreven door relaties met donoren. Laten we kijken naar het leer-element van evaluaties. Lees verder →

Het ontwikkelen van scenario’s kan organisaties helpen om over de toekomst na te denken. Scenario’s zijn geen ‘voorspellingen’ maar kunnen er wel voor zorgen dat een organisatie op een nieuwe en vernieuwende manier naar de toekomst gaat kijken. In een wereld die waarschijnlijk meer dynamisch is dan ooit is het vinden van nieuwe perspectieven en nieuwe taal om de wereld te interpreteren een cruciale competentie. Lees verder →